GLENMORANGIE DISTILLERY

[Celtic]

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Στα χρόνια της εφηβείας μου, τα χρόνια των πρώτων ερωτικών σκιρτημάτων, του πρώτου φιλιού στο στόμα και του πρώτου αυνανισμού στο μπάνιο με την playmate του μήνα, τα χρόνια της πτώσης του τείχους του Βερολίνου, της Γκλασνόστ στην πρώην ΕΣΣΔ, του πυρηνικού ατυχήματος στο Τσερνόμπιλ, των πρώτων ροκ συναυλιακών εμπειριών μου με τους Saxon στη Ριζούπολη και τους Motorhead στο Σπόρτιγκ, τότε που ζούσε ακόμη και κυβερνούσε την Ελλάδα ο Ανδρέας Παπανδρέου, τα χρόνια του Τουρκικού “Σισμίκ” στο Αιγαίο και του “Tσοβόλα δώστα όλα” στην Ελληνική πολιτική σκηνή, τα χρόνια της “αλλαγής” του ΠΑΣΟΚ, συντελέστηκε και μια –σημαντική όπως αποδείχτηκε – αλλαγή και σε μένα.

Μόλις είχαν γυρίσει οι γονείς μου από ένα ταξίδι αναψυχής σε Λονδίνο και Παρίσι, και στις αποσκευές τους συμπεριλαμβανόταν ένα μπουκάλι ουίσκυ του λίτρου. Ήταν την περίοδο που είχα αποφασίσει να ασχοληθώ με κάποια συλλογή και αποφάσισα αυτή να είναι με (άδεια) μπουκάλια ουίσκυ, καθότι με εξιτάριζε αισθητικά ένα τριγωνικό μπουκάλι Dimple, τυλιγμένο διχτυωτά με ψιλό μεταλλικό σύρμα, που βρισκόταν στο μπαρ του σπιτιού μας. Περίμενα πως και πως, πότε θα το τελειώσει ο πατέρας μου, για να γίνει το πρώτο μπουκάλι της συλλογής μου. Από εκείνη τη μέρα όμως δίπλα του βρισκόταν και η νέα αγορά, το απλό αυτό μπουκάλι ουίσκυ, που όμως μου κίνησε την περιέργεια.

Το μπουκάλι είχε φελλό (!!), ενώ το χρώμα του υγρού δεν έμοιαζε με τα “άλλα ουίσκυ” που ήξερα τότε, ήταν πολύ ανοιχτό χρυσοκίτρινο. Η μπεζ εττικέτα του είχε κάτι σαν παλιά φωτογραφία μιας φάμπρικας και εκτός από το “10 Years Old” έγραφε κάτι μυστήρια πράγματα όπως “The glen of tranquility”, “Handcrafted by the sixteen men of Tain”, “Highland Single Malt”, (.....χρειάστηκα λεξικό), ενώ στο πάνω μέρος δέσποζε ένα περίεργο και παντελώς άγνωστο όνομα που μου έφερνε στο νου πορτοκάλια...............,

“GLENMORANGIE”.

Aποφάσισα να βάλω ένα ποτηράκι και τότε....

....τότε ξεκίνησε ένα υπέροχο μαγευτικό ταξίδι, και το παρόν αφιέρωμα το χρωστούσα στο whiskyforum, στον εαυτό μου, στο malt αυτό και στο αποστακτήριο που το παράγει, ένα αποστακτήριο με μεγάλη ιστορία, πολλές ιδιαιτερότητες και προσηλωμένο στην παράδοση, αλλά ταυτόχρονα πάντοτε πρωτοπόρο στο χώρο του whisky.

Kαλή ανάγνωση.

[Celtic]

ΠΕΤΡΑ – ΝΕΡΟ – ΦΩΤΙΑ - ΜΕΤΑΛΛΟ - ΞΥΛΟ – ΓΗ - ΑΕΡΑΣ – ΑΝΘΡΩΠΟΣ – ΠΝΕΥΜΑ - ΧΡΟΝΟΣ

Η ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ

Το αποστακτήριο Glenmorangie βρίσκεται στα Βορειοανατολικά Highlands της Σκωτίας, στην κομητεία του ανατολικού Ross-shire, στα περίχωρα του Tain, ανάμεσα στη δασική έκταση Tarlogie Woods και τη σιδηροδρομική γραμμή που το χωρίζει από τις όχθες του κολπίσκου Dornoch Firth. (κοκκινη βούλα στο χάρτη)

To Τain είναι από τις αρχαιότερες πόλεις της Σκωτίας, αποτελεί το παλαιότερο Royal Burgh (από το 1066μ.Χ.), και είναι η γενέτειρα του St. Duthac, προστάτη άγιου της πόλης, απ’όπου πήρε και την ονομασία της στα Κέλτικα “Baile Dhubhthaich” (Duthac's town). O St. Duthac ήταν μια μεγάλη Χριστιανική μορφή στη Σκωτία πριν την μεταρρύθμιση της Καθολικής Εκκλησίας και πολλά τοπονύμια προκύπτουν από το όνομα του (Kilduthie, Arduthie, Loch Duich κλπ). Γεννήθηκε το 1000μ.Χ. , μεγάλωσε και εκπαιδεύτηκε στην Ιρλανδία και μετά γύρισε στα πάτρια εδάφη. Εις μνήμην του χτίστηκε ένα παρεκκλήσι που φιλοξενούσε τα ιερά του λείψανα και ήταν για αιώνες, μέχρι να καταστραφεί από φωτιά, ένας από τους πιο σημαντικούς τόπους προσκυνήματος καθώς και καταφύγιο για κάθε κατατρεγμένο. Εκεί έστειλε την γυναίκα και την κόρη του ο Robert the Bruce κατά τη διάρκεια του 1ου πολέμου για την ανεξαρτησία της Σκωτίας από το Αγγλικό στέμμα, αλλά τελικά πιάστηκαν αιχμάλωτες λόγω προδοσίας.

Σήμερα όμως στην περιοχή, το προσκύνημα γίνεται αλλού, σε έναν άλλο “ναό”, αυτόν του whisky!

Το όνομα Glenmorangie σημαίνει “The glen of tranquility” (η κοιλάδα της ηρεμίας, της γαλήνης) και προέρχεται από την Κέλτικη ονομασία “gleann mor na sith” που η ακριβής του μετάφραση στα Αγγλικά είναι “the great valley of peace”. Πρόκειται για μια περιοχή γεμάτη πεδιάδες κριθαριού, λοφίσκους, πλαγιές γεμάτες ρείκια και τριφύλλια, φάρμες και αγροτόσπιτα που αν τη διασχίσει κανείς σήμερα, πραγματικά θα νοιώσει γαλήνη. Ειδικά όταν ο ήλιος καταφέρνει να ξεμυτίσει από τα σύννεφα και οι ακτίνες του λαμπυρίσουν στους ανοιχτόχρωμους πέτρινους τοίχους του αποστακτηρίου, είναι μια ιδανική ευκαιρία και για μια επίσκεψη σε αυτό. Όταν όμως ο Αίολος της Βόρειας Θάλασσας έχει κέφια, και σε συνδυασμό με την βροχή μαστιγώνει την ανθρώπινη σάρκα, η κοιλάδα θα μετατραπεί σε κάτι που θα απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί “ήρεμη”, και το αποστακτήριο θα γίνει το ιδανικό καταφύγιο.

Τα εδάφη αυτά κατοικούνταν από την αρχαία φυλή των Πικτών, τους πιο γνήσιους πρόγονους των μετέπειτα Σκώτων. Η ονομασία “Πίκτες” (Picts) τους αποδόθηκε από τους Ρωμαίους το 297μ.Χ., και σημαίνει “οι βαμμένοι άνθρωποι” (ρίζα της λέξης είναι το αρχαιοελληνικό “πυκτίς”, εξ’ου και η αγγλική λέξη “picture”), λόγω του ότι τα σώματα τους τα διακοσμούσαν με πολύχρωμα σχέδια και παραστάσεις, ένα είδος τατουάζ της εποχής εκείνης. Αυτά που γνωρίζουμε για τους Πίκτες είναι σχετικά λίγα, λέγεται ότι πρόκειται για μια ισχυρή, περήφανη φυλή με αυτοπεποίθηση και άφησαν πίσω τους διάφορα κομψοτεχνήματα, εξασκώντας την τέχνη τους κυρίως πάνω σε μέταλλα και πέτρες, εκτός από το ίδιο τους το δέρμα.

Ένα από αυτά, κλασσικό δείγμα του πολιτισμού τους, είναι και η περίφημη “Πέτρα του Cadboll” (Hilton of Cadboll Stone), στην οποία είχαν λαξεύσει σημαντικά τμήματα της ιστορίας τους με τη μορφή πολύπλοκων τρισδιάστατων σχημάτων και παραστάσεων. Xρονολογείται από τον 8ο αιώνα και η αρχική της τοποθεσία ήταν στο Cadboll, στην ακτή του κολπίσκου Cromarty Firth, σε κοντινή απόσταση από το αποστακτήριο. Στη θέση της τώρα εκεί, το Glenmorangie φρόντισε να τοποθετηθεί ένα ακριβές αντίγραφο, ενώ η γνήσια βρίσκεται στο Εθνικό Μουσείο της Σκωτίας στο Εδιμβούργο.

Ένα τμήμα από το κάτω μέρος της ”Πέτρας του Cadboll”, μια σπειροειδής απεικόνιση γνωστή ως “triskele”, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και υιοθετήθηκε τα τελευταία χρόνια από το Glenmorangie ως έμβλημα της φίρμας, κοσμόντας πλέον όλες τις εμφιαλώσεις με πιο χαρακτηριστική την έκδοση “Signet” στην οποία δεσπόζει.

Όπως λένε και οι ίδιοι “Η Πέτρα του Cadboll είναι ένα ισχυρό υποβλητικό σύμβολο για το Glenmorangie, που αντανακλά την περηφάνεια για τις ρίζες μας, την κληρονομιά μας και την ξεχωριστή Highland κουλτούρα μας”, “Tο πολύμορφο σχέδιο με την τρισδιάστατη χάραξη αντιπροσωπεύει απόλυτα την πολύπλοκη φύση του Glenmorangie malt”.

Eκτός αυτού η εταιρία πήγε ένα βήμα παραπέρα υλοποιώντας από το 2008 ένα ερευνητικό project για την Πρώϊμη Ιστορική Σκωτία, σε συνεργασία με τα Εθνικά Μουσεία της Σκωτίας. Στα πλαίσια αυτού κατασκευάστηκε και ένας αυθεντικός ξυλόγλυπτος θρόνος Πίκτων Βασιλέων. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε ΕΔΩ

Eπίσης, ακόμα πιο κοντά στο αποστακτήριο βρίσκεται μια άλλη σημαντική “πέτρα”, ένας φυσικός γρανιτένιος ογκόλιθος με την ονομασία “Big Stone of Morangie”, που υπάρχει από την εποχή των παγετώνων, ο οποίος και χρησιμοποιήθηκε για να τιμήσει την μνήμη του Sir Walter Scott, μετά τον θάνατο του το 1832. Αυτή αποτελούσε και την παλαιότερη πρώτη έμπνευση του Glenmorangie για έμβλημα/trademark του αποστακτηρίου πολύ πριν από την “Πέτρα του Cadboll”. Ήταν ένα σκίτσο του Scott που κάθεται στο βράχο με ένα βιβλίο στο χέρι και αναγράφεται η φράση “The Immortal Sir Walter Scott”. To συγκεκριμένο “παλιό” logo, χρησιμοποιήθηκε με έμφαση στην ετικέττα της έκδοσης “Speakeasy”.

Εκτός από την προφανή σύνδεση του βράχου αυτού με το αποστακτήριο λόγω ονόματος και τοποθεσίας, υπάρχει και μια άλλου είδους σύνδεση μέσω ενός whisky που παράγεται στο αποστακτήριο. Το whisky αυτό είναι το “Bailie Nicol Jarvie” (γνωστό στη Σκωτία ως “BNJ” ή “The Bailie”), που δανείστηκε το όνομα του από έναν χαρακτήρα της γνωστής νουβέλας “Rob Roy” του Scott. Πρόκειται για το ένα από τα δύο blended whisky που βγάζει το Glenmorangie, περιέχει ασυνήθιστα υψηλό ποσοστό σε malt, θεωρείται από τα πιο “ψαγμένα” blends και πρωτοκυκλοφόρησε το 1893 από την εταιρία MacDonald & Muir Ltd., μετέπειτα ιδιοκτήτρια του Glenmorangie όπως θα δείτε παρακάτω.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

Σύμφωνα με τα παλαιότερα γραπτά ντοκουμέντα, υπάρχει αναφορά για απόσταξη ουίσκυ στην περιοχή από το 1703, αν και σίγουρα η τέχνη κράταγε και από πιο παλιά. Ήταν όμως πολύ αργότερα, το σωτήριο έτος 1843, όταν τα αδέλφια John και William Matheson (ο 2ος έχοντας πείρα από τη συμμετοχή του στο κοντινό αποστακτήριο Balblair), αποφάσισαν να μετατρέψουν το πρώην ζυθοποιείο της φάρμας Morangie σε “μεγάλο” νόμιμο αποστακτήριο ουίσκυ, αν και η πρώτη σταγόνα του πολύτιμου υγρού έσταξε από τον σκουληκοχαλκοσωλήνα τον Νοέμβριο του 1849.

Το αποστακτήριο χτίστηκε με όλων των ειδών τις πέτρες των Βορείων Ηighlands, με πιο χαρακτηριστικές τις πολύ ανθεκτικές κοκκινομουσταρδί πέτρες της τοπικής περιοχής, και οι τοίχοι του αποτελούν από μόνοι τους ένα γεωλογικό μουσείο. Bεβαια αρκετά από τα σημερινά κτίρια εγιναν πολύ αργότερα, πολλά όμως χρονολογούνται από το 1887 όταν και έγινε η πρώτη του ανακαίνηση. Από εκείνη τη χρονιά το αποστακτήριο θα περάσει στα χέρια τριών νέων ιδιοκτητών, των Duncan Cameron, Andrew και James Maitland, αφού οι Mathesons ξέμειναν από ρευστό και το είχαν παρατήσει στη μοίρα του, και θα δημιουργηθεί η “Glenmorangie Distillery Co.”

Σας λέει κάτι η χρονολογία 1887; Ήταν όταν πρωτοεκδόθηκε το βιβλίο “The Whisky Distilleries of the United Kingdom” του Alfred Barnard. Όταν ο χρονικογράφος της Harper’s Gazette το 1886 βρέθηκε στο Glenmorangie στα πλαίσια του ταξιδιού του για τη συλλογή υλικού για τα αποστακτήρια, πρόλαβε και φιλοξενήθηκε από τον Matheson. To Glenmorangie όμως ήταν σε τέτοια κατάσταση που έγραψε ότι το βρήκε υπό διάλυση. Αξίζει να μεταφέρω αυτούσια την περιγραφή του.

‘From Balblair we drove to Glenmorangie, through a series of gentle uplands and well cultivated farm lands, calling on our way at the residence of Mr Matheson, who received us courteously and entertained us hospitably. We then drove with him to the Distillery, some half mile distant, which is certainly the most ancient and primitive we have seen, and now almost in ruins. It is splendidly situated on the margin of the Dornoch Firth, and the sad sea waves wash its foundations.’

Όμως, μετά την ανακαίνηση τα πράγματα κύλησαν πολύ καλύτερα. Το αποστακτήριο έχτιζε τα θεμέλια της φήμης του και άρχισε τις εξαγωγές σε όλο τον κόσμο από τη Ρώμη ως το Σαν Φραντσίσκο, κυρίως βέβαια στις αποικίες της Βρετανίας, αλλά και σε διάσημα ξενοδοχεία της Ευρώπης και των Η.Π.Α., όπως το ξακουστό Savoy Hotel στο Λονδίνο. Μάλιστα στην ανακαίνηση εκείνη (που στην ουσία ήταν επαναχτίσιμο) θα συνέβαινε και ένα γεγονός που θα έμενε ανεξίτηλο, σημαδεύοντας το αποστακτήριο σε όλη τη μετέπειτα πορεία του μέχρι και σήμερα. Το απόσταγμα θα παραγόταν πλέον σε 2 μεταχειρισμένους χάλκινους άμβυκες που αγόρασαν οι Mathesons από ένα Λονδρέζικο αποστακτήριο Gin (!!!). Δύο μικρούς σε όγκο, αλλά λιγνούς και πανύψηλους άμβυκες, που δεν έμοιαζαν (και οι παρόμοιοι μεταγενέστεροι τους δεν μοιάζουν) με κανέναν άλλο σε όλη τη Σκωτία, και ειδικά με τους κλασσικούς κοντόχοντρους “κρεμμυδόσχημους”, τους πλέον συνηθισμένους. Σε αυτούς όμως θα αναφερθώ διεξοδικά παρακάτω, ας συνεχίσουμε τώρα με την ιστορία και την εξέλιξη.

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ή αλλιώς “Great War” όπως λεγόταν τότε, κάθε καλοκαίρι στο αποστακτήριο στρατωνίζονταν οι Argyll and Sutherland Highlanders, καθιστώντας τις βυναποθήκες ως αυτοσχέδιoυς στρατώνες. Αυτή η ιστορία ξεκίνησε το 1915, και προτού τελειώσει ο πόλεμος, το 1918, το αποστακτήριο θα περάσει στα χέρια της εταιρίας “MacDonald & Muir Ltd” με έδρα το Leith, που ήταν και οι κύριοι πελάτες ως τότε, αλλά και ήδη μέτοχοι. Η δυσπραγία λόγω του πολέμου σταμάτησε τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’20 και πλέον το αποστακτήριο ξαναδούλευε με φουλ τις μηχανές. Όμως η χαρά δεν κράτησε για πολύ, ακολούθησαν τα δύσκολα χρόνια της ποτοαπαγόρευσης στην Αμερική και μετέπειτα του Β’ Π.Π., στη διάρκεια των οποίων το αποστακτήριο παρέμεινε εντελώς ανενεργό 2 φορές (1931-1936 και 1941-1944).

Από το 1948 και έπειτα πάντως, ξαναέβαλε μπρος για τα καλά, και για σχεδόν 90 χρόνια στα χέρια των Roderick MacDonald και Αlexander Muir (“Mac Muir” όπως τους λέγανε στην πιάτσα του ουίσκυ τότε), έζησε λαμπρές στιγμές.

Το Glenmorangie ανήκει στην κατηγορία εκείνη των αποστακτηρίων της Σκωτίας που από πολύ νωρίς πίστεψαν στη μοναδικότητα του προϊόντος τους και το προώθησαν ως single, σε εποχές που τo blended whisky ήταν η πανάκεια (σημειωτέον ότι διατίθετο ως single malt από τη δεκαετία του 1920....). Μαζί και με τα Glenfiddich, Glenlivet, Laphroaig, Macallan, Bowmore, Glenfarclas, και ίσως και κάποια ακόμα που ξεχνώ, δημιούργησαν την ξεχωριστή κάστα των “Scotch Single Malts”, αλλάζοντας τα δεδομένα στο χώρο του whisky. (special info για τους αριθμολάγνους: 72 –εβδομήντα δύο σκέτο- φιάλες ήταν οι πωλήσεις παγκοσμίως του Glenmorangie ως single malt το 1960.....) (καλά ντάξει, “παγκοσμίως” my ass λέω γω τώρα, εκεί γύρω στο Tain θα τα πάτωσαν όλα τα παλιομπούκαλα.....)

Κλείνω την παρένθεση της παρένθεσης και συνεχίζω με επιπλέον ενδιαφέροντα στοιχεία. Ειδικότερα το Glenmorangie ήταν το πρώτο που λανσάρησε επίσημη εμφιάλωση cask strength, και μάλιστα single cask, το 1990 με την κυκλοφορία του “Native Ross-Shire”. Βέβαια ανεξάρτητη εμφιάλωση Glenmorangie C/S δεν θα βρείτε πουθενά, όπως άλλωστε και μη-C/S, δεν υπάρχει και δεν υπήρξε ποτέ ανεξάρτητη εμφιάλωση του από κανέναν. Αυτό εξακολουθεί μέχρι σήμερα να είναι ενας απαράβατος κανόνας του αποστακτηρίου και όποτε έδινε βαρέλια σε ανεξάρτητους εμφιαλωτές, έβαζε σε αυτά και μια μικρή ποσότητα single malt από το “αδελφάκι” του στο Speyside, το Glen Moray, ονομάζοντας το μίγμα “Westport”, ώστε τα συγκεκριμένα βαρέλια να μην μπορούν να εμφιαλωθούν από κανέναν ως Glenmorangie single malt αλλά να χρησιμοποιούνται μόνο σε vatted malts. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η SMWS, κι αυτό γιατί…..δεν είναι ανεξάρτητη από το Glenmorangie πλέον, όπως θα διαβάσετε παρακάτω.

Eπίσης, είναι ένα από τα ελάχιστα αποστακτήρια της Σκωτίας που αποτελούν την εξαίρεση του κανόνα ότι “το μεγαλύτερο ποσοστό πάει σε blends”. To σύνολο σχεδόν της παραγωγής του θα κυκλοφορήσει ως single malt, και μόνο μια μικρή ποσότητα θα αναμιχθεί με grain whisky και άλλα malts για την δημιουργία των 2 blended whisky που βγάζει το ίδιο. Αυτά είναι το το “Bailie Nicol Jarvie”, ένα cult blend στη Σκωτία του οποίου την ιστορία ανέφερα πιο πάνω, και το “Highland Queen”, ένα blend με ισχυρή παρουσία στην αγορά της Βενεζουέλας και της Αυστραλίας. Υπήρχε μια εποχή που κάποιο μικρό ποσοστό της παραγωγής επίσης προοριζόταν για συστατικό κάποιων blended, για λογαριασμό μεγάλων αλυσίδων supermarket στα οποία και πουλιόταν με το όνομα τους, αλλά αυτό πλέον δεν ισχύει.

Το 1996 η εταιρία μετράπηκε σε Α.Ε. με νέο τίτλο “Glenmorangie plc”, και τα κεντρικά γραφεία-διοίκηση μεταφέρθηκαν σε ένα σύμπλεγμα κτηρίων στο Broxburn κοντά στο Εδιμβούργο. Σε αυτά συμπεριλαμβανόταν ένα πλήρες βαρελοποιείο, ένα αναμικτήριο και μια γραμμή εμφιάλωσης, όλα μαζί αξίας γύρω στις 12 εκατομμύρια λίρες.

Το 1997 η Glenmorangie γράφει ιστορία αγοράζοντας το αποστακτήριο Ardbeg, του οποίου το μέλλον διαγράφεται λαμπρό.

Το 2004 η Glenmorangie plc θα προχωρήσει στην αγορά του πιο ιστορικού ανεξάρτητου whisky club παγκοσμίως, της “Scotch Malt Whisky Society”, και την ίδια χρονιά μετέπειτα θα συμβεί η σημαντικότερη καμπή στην σύγχρονη ιστορία του αποστακτηρίου, η πώληση του στην LVMH (Luis Vuiton Moet Hennessy), έναντι του ποσού των 300 εκατομυρρίων λιρών, ποσό αρκετά ικανοποιητικό για τις τσέπες των “Mac Muir”. Στο πακέτο συμπεριλαμβανόταν πάντως και τα άλλα 2 αποστακτήρια της εταιρίας, το Ardbeg και το Glen Moray, καθώς και τα δικαιώματα στα 2 blended whisky που παρήγαγε η εταιρία και όλο το σύμπλεγμα στο Broxburn με απασχολούμενο προσωπικό γύρω στα 200 άτομα.

Σχετικά με την εμπλοκή της Diageo, ως μετόχου στο σχήμα “Moet Hennessy”, δεν θα αναφέρω τίποτα αφού μας τα έχει ξεκαθαρίσει με σαφή τρόπο και λεπτομέρειες ο Wisdom ΕΔΩ

Από τότε λοιπόν και κυρίως από το 2007 και έπειτα, με το Glenmorangie στα χέρια των χλιδάτων Γάλλων, ξεκίνησε μια, μάλλον επιτυχημένη κρίνοντας από τα οικονομικά αποτελέσματα σήμερα, προσπάθεια καθιέρωσης των προϊόντων του αποστακτηρίου ως premium-luxury, γεγονός αναπόφευκτο για πολλούς λόγω του πρεστίζ της νέας ιδιοκτήτριας εταιρίας. Mιλάμε για την εταιρία που μεταξύ άλλων, έχει στις τάξεις της φίρμες όπως η Tag Heuer, Dom Perignon, Givenchy.

Έγιναν αλλαγές σε όλη τη βασική σειρά των malts του αποστακτηρίου, αλλαγές εμφανισιακές/μαρκετινίστικες (νέο μπουκάλι, νέα ετικέττα, εμφιαλώσεις με πρωτότυπες Γαλλοεπηρεασμένες ονομασίες, υιοθέτηση του Cadboll Stone ως εμβλήματος) αλλά και αλλαγές ουσίας (εμφιαλώσεις 46% αντι 40% abv, και πλέον non-chillfiltered). Ταυτόχρονα κάποιες standard εμφιαλώσεις καταργήθηκαν (“Madeira wood finish” και “15y.o.”), κάποιες άλλες αντικαταστάθηκαν/αναβαθμίστηκαν, και κάποιες εντελώς νέες βγήκαν στην αγορά (“Nectar d'Or = Sauternes Wood finish”, “Signet”, “Astar”).

Διευθυντής του αποστακτηρίου (distillery manager) αυτή τη στιγμή είναι ο Andrew Macdonald, ενώ υπεύθυνη για τα θέματα επιλογής βαρελιών και κυρίως για το περιεχόμενο που θα οδηγηθεί στα μπουκάλια, καθώς και τη δημιουργία νέων εκδόσεων, είναι μια τριμελής ομάδα ανθρώπων, η “Whisky Creation Team”. Αυτής ηγείται ο Dr Bill Lumsden ως 'Head of Distilling & Whisky Creation'(...γαμάτος τίτλος έτσι; εγώ θα ονόμαζα τον Dr Bill “Mr Glenmorangie” πάντως), και την τριάδα συμπληρώνουν η Rachel Barrie (master blender) και η Annabel Meikle (sensory whisky creator). Κατά καιρούς, στο σχήμα συνεισφέρει και ο Brand Ambassador του Glenmorangie στην Αμερική, ο David Blackmore.

Η ΣΥΝΤΑΓΗ

Όλοι γνωρίζουμε ότι το whisky αποτελείται από 3 συστατικά, νερό, δημητριακά (βυνοποιημένο κριθάρι στην περίπτωση μας) και μαγιά.

Η μαγιά που χρησιμοποιείται είναι 2 διαφορετικών ειδών και η ποσότητα που ρίχνεται σε κάθε δεξαμενή ζύμωσης είναι γύρω στα 55 κιλά, παλαιότερα πάντως επέμεναν στη χρησιμοποίηση μόνο της δικής τους μαγιάς. Το κριθάρι είναι 100% Σκωτσέζικης προέλευσης και η απαιτούμενη ποσότητα είναι γύρω στους 300 τόνους την εβδομάδα. Όταν το αποστακτήριο έκανε το ίδιο τη βυνοποίηση δηλ. μέχρι το 1977, χρησιμοποιούσε αρκετή τύρφη από την γύρω περιοχή και από το Aberdeenshire. Τώρα όμως προμηθεύεται από 4-5 διαφορετικούς βυνοποιούς με προδιαγραφές 2ppm φαινόλες το μέγιστο (lightly peated). Εξαίρεση αποτελεί η βύνη που χρησιμοποιείται για την παραγωγή της πρόσφατης έκδοσης “Finealta” που είναι πιο τυρφώδης (καλά, μην πάει ο νους σας στα Islay heavily peated, μιλάμε για περίπου maximum 10ppm φαινόλες.)

Σχεδόν όλα τα αποστακτήρια malt whisky της Σκωτίας καυχιούνται για το μαλακό νερό που χρησιμοποιούν. Το Glenmorangie καυχιέται για το ακριβώς αντίθετο! Oι φυσικές πηγές Tarlogie Springs που βρίσκονται παρακείμενα προσφέρουν αβίαστα το πολύτιμο συστατικό τους στο αποστακτήριο, το καθάριο, μεταλλικό και σκληρό μέχρι εκεί που δεν πάει άλλο, νερό. Νερό που αναβλύζει μαζί με μπουρμπουλήθρες παγιδευμένου αέρα μέσα από τη γη, έχοντας διανύσει αμέτρητες διαστρωματώσεις πορώδων αμμολιθικών και ασβεστολιθικών πετρωμάτων του υπεδάφους, ολοκληρώνοντας έτσι έναν κύκλο που διαρκεί 100 χρόνια, από τότε που πρωτοέπεσε με τη μορφή βροχής στο λόφο του Tain. Σε αυτό το αιωνόβιο του ταξίδι, το νερό θα συλλέξει όλα εκείνα τα μεταλλικά στοιχεία που θα διαμορφώσουν τη σκληρή του φύση. Παρόλο που η θερμοκρασία πέφτει συχνά το χειμώνα και κάτω από τους 0⁰C, οι πηγές δεν παγώνουν ποτέ. Οι αρχαίοι πρόγονοι των σημερινών κατοίκων έπιναν από τις ίδιες πηγές, θεωρώντας το νερό ιερό, και οι άνθρωποι του αποστακτηρίου πιστεύουν ακράδαντα ότι οι ιδιότητες του συγκεκριμένου νερού, που το καθιστούν μοναδικό και ίσως το πιο ξεχωριστό από όλα τα άλλα αποστακτήρια των Σκωτσέζικων Highlands, συμβάλλουν με έναν μυστήριο τρόπο στη φινέτσα και πολυπλοκότητα του χαρακτήρα του Glenmorangie malt.

Τόσο πολύτιμο είναι αυτό το σκληρό νερό για το Glenmorangie, που το 1989 προχώρησε στην αγορά 650 στρεμμάτων που περιβάλλουν τις πηγές, προκειμένου να εξασφαλίσει τη διάθεσιμότητα και την ποιότητα του για τα μελλοντικά χρόνια, δίχως να ανησυχεί για την ολοένα και αυξανόμενη οικοδομική δραστηριότητα που παρατηρείτο στην γύρω περιοχή μέχρι τότε, ούτε και για τις άγνωστες προθέσεις του τοπικού Λόρδου που είχε δικαιώματα χρήσης των πηγών. Yπήρχε πάντως και ένα μειονέκτημα αυτού του σκληρού νερού, τουλάχιστον μέχρι να εγκατασταθούν σύγχρονα συστήματα φιλτραρίσματος, το ότι δημιουργούσε επικαθήσεις αλάτων στις σωληνώσεις και μάλιστα έπρεπε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού όταν το αποστακτήριο σταματούσε την παραγωγή, να ξύνουν και να αποκολλούν τα άλατα που είχαν επικαθήσει μέσα στους βραστήρες (boilers).

Tην ίδια χρονιά που αγόρασε αυτή τη γη, η εταιρία αγόρασε επίσης στην περιοχή του Cadboll ένα σπίτι του 17ου αιώνα, το οποίο και αποτελεί σήμερα το “Glenmorangie House”. Πρόκειται για ένα μικρό πολυτελές ξενοδοχείο, το οποίο παρέχει βραβευμένες υπηρεσίες στους πελάτες του και αποτελεί ιδανικό τόπο ολιγοήμερης διαμονής για όποιον επισκέπτεται την περιοχή, αρκεί να μπορεί να ανταποκριθεί στο υψηλό αντίτιμο. Φυσικά το Glenmorangie House έχει άμεση σχέση με το αποστακτήριο και το whisky του, γεγονός που του επιτρέπει να πραγματοποιεί διάφορες σχετικές εκδηλώσεις-tastings κλπ. Περισσότερες πληροφορίες για όποιον ενδιαφέρεται ΕΔΩ

ΟΙ ΑΠΟΣΤΑΚΤΗΡΕΣ

Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα του αποστακτηρίου Glenmorangie είναι οι άμβυκες του, που όπως προανέφερα στην αρχή, το αυθεντικό πρώτο ζευγάρι χρησιμοποιείτο προηγουμένως για απόσταξη Gin στην Αγγλία. Mιλάμε για 2 αποστακτήρες με υψος που ξεπερνάει τα 5 μέτρα, τους ψηλότερους στη Σκωτία. Ένα από τα στοιχεία που κανει το Glenmorangie malt τόσο ντελικάτο είναι ακριβώς αυτό το μικρό σχήμα και το μεγάλο ύψος των πανέμορφων “χάλκινων κύκνων” του. Ύψος που συμβάλλει σε ενα παρατεταμένο ερωτικό παιχνίδι μεταξύ των ατμών και του χαλκού, και στο οτι ο οργασμός (στην περίπτωση μας η διαφυγή των ατμών από τον “λαιμό του κύκνου” στην κορυφή, και η μετατροπή τους σε spirit) θα έρθει μόνο για τα πιο αγνά, τα πιο ελαφριά μόρια των ατμών. Τα πιο βαριά, τα πιο άγρια και τσαμπουκαλεμένα θα ξαναπέσουν στο καυτό υγρό που βράζει και θα ξαναπροσπαθήσουν να φτάσουν στην κορύφωση, μέσα από τα χάδια της Αφροδίτης (Υπάρχει πολυθεματική σχέση μεταξύ του χαλκού και της “Αφροδίτης”. Στο αλχημικό ιδίωμα τα μέταλλα ονομάζονταν με τα πλανητικά τους αντίστοιχα και ο χαλκός αντιστοιχεί στον πλανήτη Αφροδίτη. Επίσης, η λατινική λεκτική ρίζα 'cuprum' από την οποία προέκυψαν και τα “copper”/Αγγλικά, “copar”/Γαελικά, κλπ κλπ σε πολλές γλώσσες, σημαίνει “από την Κύπρο” επειδή το νησί της Κύπρου ήταν τότε η κύρια πηγή εξόρυξης χαλκού, και στη μυθολογία η Κύπρος είναι το ιερό νησί της Αφροδίτης.....)

Άλλο κυρίαρχο χαρακτηριστικό τους, εκτός από το ύψος, είναι και η δαχτυλιοειδής «λεκάνη» (boil pot), ένα προεξέχων κύρτωμα στη βάση τους, στο σημείο που ξεκινάει ο λαιμός. Η θέρμανση στο εσωτερικό τους γίνεται με καυτό ατμό που κυκλοφορεί σε μια μεγάλη σπείρα. Εδώ θα πρέπει να αναφέρω ότι μία από τις καινοτομίες του Glenmorangie είναι το ότι ήταν το πρώτο αποστακτήριο που εφάρμοσε θέρμανση με ατμό στους άμβυκες του, εγκαινιάζοντας την τεχνολογία αυτή στην βιομηχανία του malt whisky ήδη από το 1888, ενώ και όσα αποστακτήρια ακολούθησαν, το έκαναν μετά από πολλά χρόνια.

Για σχεδόν ένα αιώνα ο αριθμός των αποστακτήρων στο Glenmorangie δεν άλλαξε, ένα ζευγάρι ήταν αρκετό, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’70 τουλάχιστον, που έγιναν τέσσερις, καταλαμβάνοντας το κτήριο στο οποίο λάμβανε χώρα η βυνοποίηση παραδοσιακά σε πατώματα, μέθοδος που από τότε δυστυχώς καταργήθηκε. Toυλάχιστον έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα το κτήριο των πατωμάτων βυνοποίησης, με τη χαρακτηριστική σκεπή με παγόδα, η οποία όμως διαφέρει σε σχέση με το κλασσικό στυλ που συναντάμε στα περισσότερα αποστακτήρια. Δεν αποτελεί τη συνέχεια και κατάληξη της υπόλοιπης σκεπής του κτηρίου ως ενιαίο σύνολο, αλλά μοιάζει να ξεπροβάλλει αυτόνομα στο κέντρο μιας κλασσικής τριγωνικής σκεπής. Kάποιοι θα πουν ότι δεν είναι τόσο όμορφη αισθητικά όσο οι κλασσικές. Ας αφήσουμε όμως στην άκρη τις παγόδες και ας πάμε πάλι στους άμβυκες.

Από τις αρχές του 1980 η ολοένα αυξανόμενη ζήτηση για το malt του αποστακτηρίου οδήγησε σε απανωτές αυξήσεις των ζευγαριών των ψηλών χάλκινων κύκνων σε αντίθεση με το σχήμα-μέγεθος τους που δεν άλλαξε ποτέ μέχρι σήμερα. Το 1990 οι 4 διπλασιάστηκαν και έγιναν 8, και μόλις πριν από 2 χρόνια προστέθηκαν άλλα 2 ζευγάρια.

Sweetening the stills

Kάθε φορά μετά την τοποθέτηση και πριν την έναρξη λειτουργίας τους για την παραγωγή του παρθενικού νέου spirit, λάμβανε χώρα το πατροπαράδοτο έθιμο της “γλύκανσης των αποστακτήρων”. Ο αποστακτήρας γεμίζεται με νερό και ξεκινάει η θέρμανση του. Μόλις το νερό βράσει ρίχνονται μέσα διάφορα βότανα και αυτό είναι το πρώτο μίγμα που αποστάζεται ώστε να εξαγνιστεί ο νέος χαλκός. Έτσι έγινε και τελευταία φορά το 2009 όταν ο Dougie Murray μάζεψε βότανα από τη γύρω περιοχή και τα έριξε στο νερό μέσα σε κάθε νέο άμβυκα. Ποιός είναι ο Dougie Murray; Είναι o γιός του John Murray που είχε κάνει το ίδιο σχεδόν 20 χρόνια πριν, στους τότε 4 νέους άμβυκες. Είναι ένας από τους 16, τους “Sixteen Men of Tain”, όπως ήταν και ο πατέρας του. Αλλά για αυτούς θα μιλήσουμε παρακάτω.

Σύνολο 12 λοιπόν οι αποστακτήρες του σήμερα, 6 wash και 6 spirit, με χωρητικότητα 11.400 και 8.200 λίτρα αντίστοιχα. Αυτά τα 6 λαμπερά ζευγάρια, είναι τοποθετημένα αντικριστά στην νέα αίθουσα απόσταξης που χρονολογείται από το 1990, αντικαθιστώντας την πρώτη βαρελοαποθήκη (warehouse Νο 1). Έχει καταντήσει πλέον τετριμμένο, όταν περιγράφεται η αίθουσα απόσταξης ενός αποστακτηρίου και ειδικά στη Σκωτία, να χρησιμοποιείται η παρομοίωση “σαν καθεδρικός ναός”. Στην περίπτωση του Glenmorangie όμως ταιριάζει όσο πουθενά αλλού. Αυτό γιατί η διάταξη των περήφανων χάλκινων κύκνων στην αίθουσα, καθώς και η φυσική συνέχεια πίσω τους, οι επίσης χάλκινοι συμπηκνωτές (spirit condensers), σε συνδυασμό με την αρχιτεκτονική του χώρου και τη διακόσμηση της οροφής με σανίδες κόκκινου πεύκου, (παρόμοια με πολλές Σκωτικές πρεσβυτεριανές εκκλησίες), δημιουργεί πολύ περισσότερο απ’ότι σε οποιοδήποτε άλλο αποστακτήριο αυτή την αίσθηση. (Μόλις τώρα γράφοντας αυτές τις γραμμές, από τα ηχεία του laptop ακούγεται ο μαγικός ήχος του εκκλησιαστικού οργάνου στην εισαγωγή του “Mr Crowley” του Ozzy……τυχαίο;….δε νομίζω!!!)

Μπαίνοντας σε μια τέτοια αίθουσα είναι φυσικό για οποιονδήποτε να αισθάνεται δέος. Μπορεί να φανταστεί και διάφορα πράγματα όταν οι αποστακτήρες εκτελούν το έργο τους. Ένας εργάτης από το προσωπικό που απασχολείται στην απόσταξη ορκίζεται ότι οι άμβυκες του μιλάνε! Όλοι οι χάλκινοι άμβυκες σε κάθε αποστακτήριο κατά την παραγωγή μπορεί να κάνουν διάφορους περίεργους θορύβους, σε αυτούς του Glenmorangie όμως, εξαιτίας της μορφής τους και της ακουστικής του χώρου, οι θόρυβοι αυτοί που ξεπηδούν από μέσα τους μπορεί κάλλιστα να περαστούν για ομιλητική φλυαρία. Ο συγκεκριμένος εργαζόμενος πάντως, από σεβασμό και ευγένεια, προτιμάει να μην κάνει διάλογο μαζί τους...

Επίσης 12 είναι και οι δεξαμενές ζύμωσης (washbacks), μετά και την τελευταία προσθήκη τεσσάρων το 2009. Είναι κατασκευασμένες από ανοξείδωτο χάλυβα (από τη δεκαετία του ’50 ήδη οι πρώτες), χωρητικότητας 50.000 λίτρων η κάθε μία, και η ζύμωση διαρκεί 52 ώρες. Πριν από αυτήν, ο βυνοπολτός φιλοξενείται αναδευόμενος με μαχαίρια σε μια τεράστια (παίρνει γύρω στους 10 τόννους πολτό….), επίσης ανοξείδωτη δεξαμενή (mash tun) που εγκαταστήθηκε το 2009.

Σε συνδυασμό με τους 12 άμβυκες, η δυναμικότητα αυτού του «ναού», μπορεί σήμερα να φτάσει τα 6.000.000 λίτρα ετησίως το μέγιστο. Σημειώστε πως απο τη δεύτερη-τελική απόσταξη (το προϊόν των spirit stills δηλαδή), αυτό που τελικά καταλήγει σε βαρέλια για ωρίμανση είναι πολύ λιγότερο από το 1/3 της παραγωγής τους. Tο κόψιμο της “καρδιάς” – middle cut – διαρκεί λιγότερο από 3 ώρες στην, συνολικού χρόνου πάνω από 7 ώρες, 2η απόσταξη. Ποσοστιαία, η καρδιά των spirit stills στο Glenmorangie είναι μόλις 17%, το χαμηλότερο ποσοστό σε Σκωτσέζικο αποστακτήριο (19-20% είναι το σύνηθες σε όλα τα άλλα).

Όμως, οι πραγματικές καρδιές, αυτές που χτυπούν μέχρι και 100 φορές το λεπτό και είναι οι μυϊκές αντλίες που μας κρατούν στη ζωή, βρίσκονται μέσα μας, στους ανθρώπους. Τίποτα απολύτως δεν θα ήταν εφικτό σε αυτό το παλιό και γραφικό αποστακτήριο χωρίς τη συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα, των “16 ανδρών του Τέϊν”, των οποίων η μαστοριά, η εμπειρία και οι παραδοσιακές αξίες περνάνε από γενιά σε γενιά, όπως είδαμε και πιο πάνω με το παράδειγμα των Murray άλλωστε.

ΟΙ ΔΕΚΑΞΙ ΑΝΔΡΕΣ ΤΟΥ ΤΑΙΝ

Κάθε αποστακτήριο βασίζεται στους ανθρώπους που δουλεύουν σε αυτό, και στο Glenmorangie φρόντιζαν πάντα αυτό να το τονίζουν. Από την ετικέττα στο μπουκάλι μέχρι την καθιέρωση της διαφημιστικής τους καμπάνιας από πολύ παλιά, με όμορφες ξυλόγλυπτες απεικονίσεις αλλά ακόμα και με σποτάκια στην Βρετανική τηλεόραση, το σλόγκαν “Ηandcrafted by the Sixteen Men of Tain” έγινε ορόσημο του αποστακτηρίου και του whisky του. Οι δε 16 άνδρες ένοιωθαν πάντα περήφανοι απολαμβάνοντας αυτή την προβολή που τους καθιέρωσε και ως τοπικές διασημότητες.

Mην έχετε την εντύπωση πάντως ότι για το Glenmorangie ο ανθρώπινος παράγοντας και οι ‘16’ είναι αποκλειστικά και μόνο θέμα PR bullshit και marketing. Κανένας αυτοματισμός δεν μπορεί να αντικαταστήσει την χειρωνακτική εργασία του maltman, του stillman, του mashman και όλων των άλλων. Και κανένα κομπιούτερ δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα μπινελίκια που έχωνε ο Kenny McDonald, o άνθρωπος με τη μεγαλύτερη θητεία εκεί και τώρα συνταξιούχος, στον αποστακτήρα Νο 2 σε μια διαμάχη επι σειρά ετών. Και αυτό το ξέρουν πολύ καλά οι golden boys της MacMuir παλιότερα και της LVMH τώρα.

Ένας άλλος παλιός από τους ‘16’, που εργαζόταν ως βαρελοποιός από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ήταν κάποιος Stuart Thomson, γιός ενός από την προηγούμενη γενιά των “16”, του George Thomson, πρώην assistant manager. Όχι, δεν πρόκειται για συνωνυμία, είναι ο ίδιος ο Stuart Thomson (!), ο μετέπειτα 1ος distillery manager στο αναγεννημένο Ardbeg, ο άνθρωπος που μαζί με τη γυναίκα του Jackie έδωσαν όλο τους το είναι δουλεύοντας μέρα-νύχτα, για να σηκώσουν αυτό το θρυλικό αποστακτήριο του Islay και πάλι ψηλά, στη θέση που του ανήκει. Σίγουρα δεν το φανταζόταν ούτε κι ο ίδιος όταν άλλαζε τα σκουριασμένα τσέρκια στα βαρέλια του Glenmorangie, ότι κάποτε θα γινόταν αποδέκτης σεβασμού, θαυμασμού, και αγάπης από χιλιάδες κόσμο ανα την υφήλιο για την εργασία του σε ένα νησί των Εβρίδων. Ούτε ότι εκτός από τους καθημερινούς επισκέπτες-προσκυνητές και τον ταχυδρόμο, στο Ardbeg μια μέρα θα ερχόταν και ο πελαργός με ένα συστημένο αρσενικό πακέτο για εκείνον και τη γυναίκα του...

Έτσι λοιπόν εξελίχθηκε η ζωή ενός από τους “16”. Θα ρωτήσει εύλογα κάποιος “μα καλά, ακόμα και σήμερα που έχει αυξηθεί τόσο η παραγωγή κλπ κλπ, εξακολουθούν να εργάζονται μόνο 16 άτομα; Και ούτε καν μία γυναίκα;”. Θα σας απαντήσω ότι οι “16” σήμερα είναι γύρω στους 27 με κάποια επιφύλαξη, γι’αυτό άλλωστε πλέον το “sixteen” τείνει να καταργηθεί, και το σλόγκαν να γίνει σκέτο “Men of Tain”.

Aυτό που μπορώ όμως να σας πω με σιγουριά, είναι ότι σαφώς και σήμερα στους “16” δεν συμπεριλαμβάνονται οι ……“εργάτες-επισκέπτες” (guest workers). Πρόκειται για πορωμένους από όλα τα μέρη της γης που πηγαίνουν και δουλεύουν εθελοντικά στο αποστακτήριο για κάποιο μικρό χρονικό διάστημα, εκπληρώνοντας έτσι ένα όνειρο τους. Βέβαια κάποιοι μπορεί και να το παρακάνουν, όπως κάποτε ένας Ιάπωνας barman που πήγε εκεί για μια εβδομάδα και τελικά έκατσε και δούλεψε συνολικά ένα τρίμηνο, εκτελώντας στο έπακρο τα καθημερινά του “εθελοντικά καθήκοντα”!

Επίσης, δεν συμπεριλαμβάνεται το μόνιμο προσωπικό που απασχολείται στο κέντρο επισκεπτών (visitors centre). Το Glenmorangie ήταν από τα αποστακτήρια που καθιέρωσαν κέντρο επισκεπτών και πραγματοποίησαν ξενάγηση στους χώρους του, αρκετά νωρίτερα (συγκεκριμένα το 1994) σε σχέση με την πλειοψηφία των αποστακτηρίων που διαθέτουν αυτή τη δυνατότητα σήμερα. Ο χώρος που καταλαμβάνει το κέντρο επισκεπτών είναι αυτός που αποτελούσε την πρώτη αίθουσα απόσταξης και εκεί μπορείτε να επιλέξετε και να γευτείτε ένα wee dram από τα malts του αποστακτηρίου, να κάνετε κάποια σχετική αγορά από τα προϊόντα του και τα διάφορα αξεσουάρ, να μάθετε για την ιστορία, τον τρόπο παρασκευής και όλα τα σχετικά από πρώτο χέρι, ενώ θα έχετε και την ευκαιρία να δείτε μια ατμομηχανή 130 ετών σε λειτουργία. Όλα αυτά σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους - μουσείο.

Αν επιλέξετε να κάνετε και την ξενάγηση (σιγά μη και δεν το κάνετε….), τότε μπορεί να πάρει το μάτι σας έναν παλιό νερόμυλο που υπάρχει ακόμα, και θα γνωρίσετε από κοντά όλα τα στάδια παραγωγής του Glenmorangie, από το άλεσμα της βύνης κριθαριού μέχρι και τη μυρωδιά που έχει το “μερίδιο των αγγέλων” σε μία από τις βαρελαποθήκες που ωριμάζει το πολύτιμο απόσταγμα. Φροντίστε πάντως οπωσδήποτε να έχετε κάνει κράτηση κάποιες μέρες πριν αν δεν θέλετε να βρεθείτε προ εκπλήξεως, και για να μπορείτε μετά να λέτε στους φίλους σας “είμαι κι εγώ ένας από τους περίπου 22.000 που είδα φέτος τους 16”....

Μέχρι να πάτε πάντως, αρκεστείτε σε μια περιήγηση στο όμορφο website, και δείτε ΕΔΩ μια ωραία γραφική αναπαράσταση του "πως φτιάχνουν το whisky".

Και μιας και ανέφερα τις βαρελαποθήκες, ας σταθούμε λίγο.

ΟΙ ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΒΑΡΕΛΙΩΝ

Πρόκειται για κάργα παραδοσιακά χαμηλοτάβανα πέτρινα κτήρια με γήϊνα πατώματα, 14 τον αριθμό (πράγμα μυστήριο αφού υπάρχει μία με νούμερο 15...), που φιλοξενούν τα βαρέλια με τον παλιό κλασσικό σφηνωτό τρόπο (dunnage warehouses). Κάποια από αυτά βρίσκονται πιο κοντά στην ακτή του κόλπου και κατά συνέπεια η επίδραση του θαλάσσιου παράγοντα σε αυτά είναι μεγαλύτερη. Βέβαια αυτό έχει και τα μειονεκτήματα του, καθώς σε φάσεις έντονης παλλίροιας έχει τύχει κάποιοι από τους “16 άνδρες του Tain” να κυνηγάνε επιπλέοντα βαρέλια...

Όμως έχει σίγουρα και κάποια πλεονεκτήματα, τουλάχιστον όταν η σελήνη δεν δίνει εντολή στα νερά να κάνουν τα κόλπα τους. Απτό παράδειγμα είναι η εμφιάλωση “Cellar 13” με malt από βαρέλια της αποθήκης 13 και μόνο, της πιο κοντινής στον κόλπο, ηχηρό χαστούκι σε όλους τους αντι-terroir υπέρμαχους, έστω σε αυτή τη μικροκλίμακα.

Συνηγορεί στα παραπάνω και μια μεγάλη (η μεγαλύτερη; ) μορφή ever στον χώρο του whisky παγκοσμίως, ο αείμνηστος Michael Jackson. Στο βιβλίο του “Scotland and its Whiskies”, στο κεφάλαιο που περιγράφει τις εμπειρίες του από μια επίσκεψη στο Glenmorangie, μεταξύ άλλων γράφει

“sampling in the warehouses, I noted that some offered saltier whiskies than others”

Σε αυτές τις αποθήκες χιλιάδες βαρέλια φροντίζουν τους αγγέλους, περιμένοντας τη στιγμή που θα αδειάσουν το πολύτιμο περιεχόμενο τους σε κάποιο μπουκάλι ή ....σε κάποιο άλλο διαφορετικό βαρέλι. Η λεγόμενη τεχνική του “τελειώματος”, δηλαδή η μεταφορά του ώριμου αποστάγματος για επιπλέον, μικρότερης διάρκειας, ωρίμανση σε βαρέλι άλλου τύπου, γνωστή ως “finishing”, σήμερα είναι ευρύτατα διαδεδομένη στη βιομηχανία του malt whisky. Όταν όμως το 1994 το Glenmorangie έκανε την αρχή, λανσάροντας στην αγορά το “Port Wood Finish”, όλοι έμειναν με ανοιχτό το στόμα. Η εποχή των “υβριδικών” malt είχε αρχίσει.

Το αποτέλεσμα δικαίωσε την επιλογή του αποστακτηρίου, που στη συνέχεια, το 1996 συνέχισε την καινοτομία αυτή, συμπληρώνοντας την γκάμα “wood finish range” με τα “Sherry wood” και “Madeira Wood”. Πάντως είχε ήδη “τεστάρει” το κοινό λίγα χρόνια πριν και πιο συγκεκριμένα το 1992 με την κυκλοφορία του Glenmorangie 18y.o., του οποίου το 1/3 του περιεχομένου των βαρελιών που χρησιμοποιήθηκαν για την παρασκευή του είχε προκύψει από επαναγέμισμα και τελείωμα σε βαρέλια sherry για 2-3 χρόνια, χωρίς όμως αυτό να διατυμπανίζεται στην ετικέττα. Aυτή μάλλον ήταν η πρώτη “μαζική” κυκλοφορία finish, γιατί με μια πρόχειρη έρευνα που έκανα, ανακάλυψα ότι ακόμα πιο πριν, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, υπήρχε στην πιάτσα ένα Glenmorangie vintage1963 23y.o., που τον 23ο του χρόνο είχε υποστεί "τελείωμα" σε oloroso sherry casks. Αnyway.

Ο Neil McKerrow, πρώην Managing Director της “Mac Muir”, ήταν ο άνθρωπος που έβαλε στο χάρτη την τεχνική του finishing συνεπαρμένος τότε από την επίδραση του ξύλου, και τα αποτελέσματα πολλών πρωτοποριακών ερευνητικών εργασιών που διεξήγαγε πάνω στο αντικείμενο. Aπό τις αρχές της δεκαετίας του ’90 με τον Neil McKerrow, μέχρι σήμερα με τον άξιο συνεχιστή του, τον Dr. Bill Lumsden, η Glenmorangie ασχολείται ανελλιπώς με τον παράγοντα “ξύλο”, με δοκιμές, πειράματα και έρευνες.

Aυτό έχει σαν αποτέλεσμα να έχουν κυκλοφορήσει δεκάδες διαφορετικές εκδόσεις του Glenmorangie malt με finish σε άλλο βαρέλι, νορμάλ ή τελείως εξωτικά. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ορισμένες από αυτές δεν αξίζουν και πολλά, άλλες είναι ενδιαφέρουσες και κάποιες αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής και θεωρούνται αριστουργήματα. Tα τελευταία χρόνια ο όρος “finishing” έχει αντικατασταθεί από την Glenmorangie με τον πιο σικ “extra matured”.

Glenmorangie Loves Wood (ή αλλιώς "Το ξύλο βγήκε απ'τον Παράδεισο")

Aκόμα και στις εκδόσεις με “extra maturation”, τη μεγαλύτερη σημασία στην ωρίμανση του malt την έχει το “πρώτο ξύλο”, το βαρέλι στο οποίο περνάει το απόσταγμα τα πρώτα 10 χρόνια της ζωής του, για να εμφιαλωθεί τότε ως Glenmorangie 10y.o. “The Original”, ή να συνεχίσει να ωριμάζει σε κάποιο άλλο βαρέλι. Και σε αυτό το πρώτο βαρέλι η Glenmorangie δεν κάνει συμβιβασμούς. Λευκή Αμερικάνικη Δρυς (Quercus alba) αρίστης ποιότητας, που προηγουμένως έχει φιλοξενήσει κάποιο Bourbon (συνήθως Maker’s Mark ή Heaven Hill) ή Jack Daniels. H πλειοψηφία των βαρελιών είναι first fill (πρώτης γέμισης με Scotch δηλαδή) και όλα τα υπόλοιπα δεύτερης γέμισης, ενώ χρησιμοποιούνται και ορισμένα τρίτης γέμισης, των οποίων όμως το περιεχόμενο προορίζεται μόνο για τα blended whisky της εταιρίας.

Ένα σημαντικό ποσοστό των βαρελιών πρώτης γέμισης προέρχεται από βαλανιδιές ειδικών προδιαγραφών κατά παραγγελία και είναι τα λεγόμενα “designer casks”. Η Glenmorangie, προτού ακόμα περάσει στα χέρια της LVMH, προκειμένου να εξασφαλίσει ποιοτικό ξύλο και καλό έλεγχο για τα βαρέλια της, είχε προχωρήσει στην αγορά μιας μεγάλης δασικής έκτασης στα βουνά Ozark του Missouri. Aπό εκείνη την περιοχή επιλέγει η ίδια συγκεκριμένες αιωνόβιες βελανιδιές της σκιερής μεριάς των βουνών που είναι "αργής ανάπτυξης", γεγονός που τις καθιστά να έχουν καλύτερης μορφής μικροπορώδες και ετσι το ξύλο τους να κατέχει το βέλτιστο δυναμικό ωρίμανσης για whisky.

Όμως η “τρέλα” δεν σταματά εκεί. Oι κομμένοι κορμοί των δέντρων θα αφεθούν για αφύγρανση στον αέρα (“air seasoning”), μέθοδος που ελλαττώνει την στυπτικότητα και την πίκρα από τις ταννίνες του ξύλου και θα του επιτρέψει να απελευθερώσει ηπιότερες και πλουσιότερες γεύσεις στο απόσταγμα κατά την ωρίμανση. Δηλαδή... “όχι ξυλεία ότι κι ότι, μόνο νέα ξυλεία Μοραντζιώτη” (οι άνθρωποι το’χουν κάνει επιστήμη, τι να λέμε τώρα...). Στη συνέχεια οι τεμαχισμένοι κορμοί θα οδηγηθούν στο πρότυπο βαρελοποιϊο Blue Grass Cooperage Co., όπου και θα κατασκευαστούν τα “designer casks”. Αυτά θα περάσουν τα πρώτα τέσσερα χρόνια της ζωής τους φιλοξενώντας Jack Daniels και μετά θα ταξιδέψουν στη Σκωτία όπου το μεγαλύτερο μέρος τους θα χρησιμοποιηθεί για την έκδοση “Astar” (παλαιότερα για το “Artisan Cask”-βλ. ΕΔΩ), καθώς και για το core στάνταρ “Original” 10y.o. Χμμμμμμ…, καταλαβαίνω τι περνά απ’το μυαλό σας αλλά μην απορείτε καθόλου για την χρησιμποποίηση των υψηλού κόστους designer casks στο 10ράκι. Παλαιότερα, το 10ράκι περιείχε αρκετό ποσοστό από malt που είχε ωριμάσει 13 με 14 χρόνια. Με την χρήση όμως πλέον αυτών των σπέσιαλ βαρελιών, το ποσοστό αυτό τείνει να εξανεμιστεί, και αυτό είναι σίγουρα ένα καλό επιχείρημα για την ουσία της φράσης “wood makes the whisky”.

Από πειράματα με το ξύλο βέβαια είπαμε, άλλο τίποτα. Στις αποθήκες του Glenmorangie υπάρχει malt που ωριμάζει σε βαρέλια από διάφορα είδη βελανιδιάς εκτός της Αμερικάνικης λευκής, είτε παρθένα εντελώς (από τέτοια βαρέλια είχε κυκλοφορήσει το “Missouri Oak Reserve”), είτε ex-bourbon/tennessee. Αν αναλογιστείτε ότι παγκοσμίως το δέντρο αυτό, που οι Δρυίδες θεωρούσαν ιερό και από το οποίο πήραν το όνομα τους άλλωστε (σημαίνει “ο γνώστης της Δρυός”), έχει πάνω από 90 διαφορετικά είδη, τότε καταλαβαίνετε ότι ο σύγχρονος Πανοραμίξ που ονομάζεται Dr Bill Lumsden, έχει άφθονη δουλειά για το υπόλοιπο της καριέρας του με την έρευνα του ξύλου, ώστε να μας προσφέρει κι άλλες ενδιαφέρουσες παραλλαγές του “μαγικού ζωμού” Glenmorangie. Mην απορήσετε λοιπόν αν κάποια στιγμή στα ράφια μιας κάβας ή ενός duty free δείτε κάποιο Glenmorangie “German Black Forest Oak” ή “Swamp Oak” και διάφορα άλλα (ήδη στο παρελθόν από απόσταγμα του 1993 έχει βγάλει τα “Burr Οak”, “Truffle Οak”, “Chinkapin Oak”).

Εκτός των δοκιμών με το ξύλο, γίνονται και διάφορα άλλα πειράματα σε σχέση με άλλες παραμέτρους, όπως π.χ. με τον τύπο βύνης, αποτέλεσμα των οποίων άλλωστε ήταν και η έκδοση “Signet” με περίπου 20% περιεκτικότητα σε “chocolate malt” (σκούρα καβουρδισμένη βύνη, όπως αυτή που χρησιμοποιείται στην παρασκευή μαύρης μπύρας τύπου stout), ενώ κάποια στιγμή θεωρώ σίγουρο ότι θα δούμε και εμφιάλωση “Local barley”. Ένα πείραμα που είναι σε εξέλιξη εδώ και πολλά χρόνια έχει να κάνει με τη σύγκριση της ωρίμανσης του whisky αναφορικά με το κλίμα. Αυτό γίνεται σε συνεργασία με το αποστακτήριο Maker’s Mark στο Kentucky, στου οποίου τις αποθήκες υπάρχουν βαρέλια με Glenmorangie που ωριμάζουν εκεί, και αντίστοιχα στη Σκωτία σε κάποια βαρέλια ωριμάζει Maker’s Mark Βourbon.

ΟΙ ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΙΣ

Άπειρες…..δεν ξερω τι να σας περιγράψω.

Θα ξεκινήσω από το τέλος προς την αρχή. Η πιο πρόσφατη επίσημη εμφιάλωση, είναι ταυτόχρονα και η πιο 'super premium – luxurious – rare – ταρατατζούμ – ταρατατζούμ' που βγήκε ποτέ από την “κοιλάδα της ηρεμίας”. Μιλάω για το “Pride”. Aπόσταγμα του 1981 που μετά τα πρώτα 18 χρόνια συνέχισε την ωρίμανση σε Sauternes ‘Barriques’ του Γαλλικού οίκου Château d’Yquem για άλλα 10 χρόνια (!!!). Θα κυκλοφορήσει την 1η Ιουλίου του 2011 σε μόλις 1000 κρυστάλλινες Baccarat καράφες σχεδιασμένες από τον Laurence Brabant, και γκλαμουράτο ξύλινο κουτί δημιουργία του Wouter Scheublin. Θα προσπαθήσω να παρευρεθώ στην επίσημη παρουσίαση, παρέα με τον φίλο μου David Copperfield...

Mέχρι τότε, ουισκοσυλλέκτες όλου του κόσμου αυτά τα οποία πρέπει να αναζητήσετε είναι

1)Οποιοδήποτε vintage εμφιάλωση “Manager’s Choice”

2)Οποιοδήποτε vintage εμφιάλωση γενικά, και ειδικά οι single cask και ειδικά πριν του 1977 (πχ “1974-Original Maltings”)

3)Tις ειδικές εκδόσεις προς τιμήν κάποιου γεγονότος οι οποίες μοιράστηκαν μόνο στο προσωπικό (πχ 10y.o. “100 UK best companies to work for”, 17y.o. “sale of Glenmorangie plc” )

4)Tις ειδικές εκδόσεις προς τιμήν κάποιου γεγονότος γενικά (πχ “Commemorative Bottling for B. A. First Concorde Flight”, “Mount Everest”, “Dornoch Firth Bridge”)

5)Tις πρώτες “Native Ross-shire” cask strength εκδόσεις

6)Τις αριθμημένες φιάλες γενικότερα καθώς και αυτές με “περίεργο μπουκάλι” γενικά (πχ “The Culloden Bottle”, “Maltman’s Reserve”, “Elegance”)

7)Tις εκδόσεις με πολύ “περίεργα” βαρέλια ωρίμανσης ή τελειώματος και ειδικά τις πιο παλιές (πχ “Cote de Nuits”, “Margaux Cask”, “Tain L’Hermitage”, “Cognac Matured”, “Malaga Finish”)

Και γενικά ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΟΛΑ από εμφιαλώσεις με παλαίωση άνω των 18 ετών, σε συνδυασμό ή μη με κάποιο “finishing/extra-maturation”. Μπορείτε να δείτε πολλά από αυτά σε φωτογραφίες κάποιου Glenmoσυλλέκτη ΕΔΩ

Oι υπόλοιποι, οι κοινοί θνητοί όπως εγώ, θα πνίγουμε τον πόνο μας που δεν εχουμε την οικονομική δυνατότητα να αποκτήσουμε κάποιο/α από τα παραπάνω, με drams από τη βασική σειρά που κυκλοφορεί δηλ.

1)Τhe Original (10y.o.)

2)Lasanta (Sherry wood finish)

3)Nectar D'Οr (Sauternes wood finish)

4)Quinta Ruban (Port wood finish)

και

5) το ακριβότερο 18y.o.

Επίσης, θα έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά μήπως πετύχουμε κανένα oldie but goodie που δεν κυκλοφορεί πια (“15y.o.”-βλ. ΕΔΩ, “Cellar 13”-βλ. ΕΔΩ, “Traditional C/S”- βλ. ΕΔΩ), ενώ θα μαζεύουμε ότι ευρώ μπορούμε, όσο μπορούμε για να βρεθούμε κάποια στιγμή στην λαμπρή θέση να απολαύσουμε με την αγαπημένη μας παρέα ένα “Astar”, ένα “Sonnalta PX” ή ένα “Signet”.

Και ίσως, ίσως λέω, να μας αξιώσει ο Θεός μια μέρα να τσουγκρίζουμε ποτήρια που θα περιέχουν το απόλυτο μέχρι σήμερα Glenmorangie, το 25y.o. “Quarter Century”

[Celtic]

EΠΙΛΟΓΟΣ

Στην ταινία “Highlander” (1986) του Russell Mulcahy, σε μια σκηνή του έργου, ο Connor MacLeod (Christopher Lambert) αφού έχει αποκεφαλίσει έναν ακόμη “αθάνατο” ανταγωνιστή του, μπαίνει σε ένα αμερικάνικο bar και παραγγέλνει Glenmorangie, προφέροντας το “Γκλενμόραντζι” (τονίζοντας το Ο, όπως στο orange), όπως όλοι οι γνήσιοι Highlanders, σε αντίθεση με τους Sassenachs (Lowlanders αλλά και Αγγλοσάξωνες) που το προφέρουν “Γκλενμοράντζι» (τονίζοντας το Α, όπως στο τραγούδι “Angie” των Rolling Stones). Κάποτε, ο Graham Eunson, o προηγούμενος για πολλά χρόνια distillery manager, ήταν σε ένα bar και παρήγγειλε Glenmorangie. Δίπλα του ένας θαμώνας έσπευσε να τον διορθώσει στην προφορά επιμένοντας ότι το σωστό είναι με τονισμό στο “-Angie”, o Graham ευγενικά του λέει ότι είναι λάθος αλλά ο τύπος δεν δέχεται κουβέντα! Τότε ο Graham βγάζει από την τσέπη μία από τις επαγγελματικές του κάρτες και τη δίνει στον “ξερόλα”. Aκολούθησε σιωπή...

Εσείς, όπως και να το ζητήσετε σε κάποιο bar ή σε κάποια κάβα, όπως και να το προφέρετε σε κάποια κουβέντα, θα ξέρετε πλέον πως δεν πρόκειται απλώς για “άλλο ένα malt whisky”, θα ξέρετε ότι το 1ο σε προτίμηση single malt στη γενέτειρα του τη Σκωτία και ένα από τα πρώτα single malt σε πωλήσεις παγκοσμίως, είναι, αν μη τι άλλο, κάτι το απόλυτα ξεχωριστό, όπως και το αποστακτήριο στο οποίο παράγεται.

Noμίζω ότι ότι είχα να σας πω το είπα. Kαι θα συμφωνήσω απόλυτα με κάποιον από δω μέσα που δήλωσε οτι γι'αυτόν το Glenmorangie δεν υπάρχει. ΝΑΙ, ΑΚΡΙΒΩΣ, ΠΟΛΥ ΑΠΛΑ, "ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ" !!!

Ελπίζω να μην βρήκατε το αφιέρωμα κουραστικό, προσπάθησα να βρω και να συμπεριλάβω διάφορα ενδιαφέροντα στοιχεία και ιστοριούλες για να το “αλατοπιπερώσω”. Ξέρω, ξέρω, σας άνοιξα την όρεξη, έχετε ήδη τρέξει στην κάβα του σπιτιού σας και έχετε βάλει στο ποτήρι ένα δράμι Glenmorangie, καταστρώνοντας σχέδια για ένα ταξιδάκι στη Σκωτία, να δείτε από κοντά, να μυρίσετε και να γευτείτε αυτό το τόσο ιδιαίτερο malt. Το αποστακτήριο δέχεται επισκέπτες από Δευτέρα ως Παρασκευή όλο το χρόνο εκτός της περιόδου των Χριστουγέννων, το καλοκαίρι δέχεται και τα ΣαββατοΚύριακα. Μπορεί το Speyside και το Islay να κρατούν τα σκήπτρα του “ουισκοτουρισμού”, αλλά κανείς δεν θα το μετανοιώσει αν πορευτεί στα πιο βόρεια, παίρνοντας τον αυτοκινητόδρομο Α9 που ενώνει το Inverness με το Thurso, τη βορειότερη ηπειρωτική πόλη της Σκωτίας και όλης της Βρεταννίας.

Eκτός της απαραίτητης στάσης στο Glenmorangie, στην περιοχή είναι διάσπαρτα και κάποια άλλα πολύ σημαντικά αποστακτήρια όπως το Dalmore, το Balblair, το Glen Ord, το Clynelish όπως και τα ερειπωμένα πέτρινα κτήρια του θρυλικού πρόγονου του τελευταίου, του Brora. Αν έχετε χρόνο και διάθεση, μπορείτε να συνεχίσετε ακόμα βορειότερα, στο ψαροχώρι Wick για να επισκεφτείτε και το αποστακτήριο Old Pulteney. Μετά να αράξετε στην προκυμαία του λιμανιού και πίνοντας ένα dram να πείτε στην παρέα σας “ε, αφού φτάσαμε ως εδώ πάνω, δεν είναι κρίμα να μην ακολουθήσουμε λίγο ακόμα τον Βορρά και να πάρουμε το καράβι για τα Orkney Islands; να δούμε τους μοναδικούς προϊστορικούς οικισμούς του Skara Brae και η μύτη μας να μας οδηγήσει στο Highland Park που καίνε τοπική τύρφη στα πατώματα βυνοποίησης;”

Καλό ταξίδι

Slainte !

YΓ Σας αφήνω τώρα και πάω να βάλω ένα dram από τo ταπεινό -πλην τιμιότατο – “The Original, 10y.o.” του οποίου η περιγραφή της master blender Rachel Barrie είναι ενδεικτική: "I describe Glenmorangie Original as a kaleidoscope, you get a floral complexity, like being in an Italian garden, and some sizzling spices. The taste is silky smooth, creamy, with zesty tones." (O γνωστός συγγραφέας-γευσιγνώστης Jim Murray πάει ένα βήμα παραπέρα: “remains one of the great single malts, a whisky of uncompromising aesthetic beauty from the first enigmatic whiff to the last teasing and tantalizing gulp. Complexity at its most complex”)

Αυτό που με ξεπαρθένεψε ντε!

The Big Stone of Morangie

The First Trademark

The Hilton of Cadboll Stone

Dr. Bill Lumsden

The distillery from the air

The tallest stills in Scotland

Master Blender Rachel Barrie

The Warehouses

The Range

[Celtic]

From older times

Casks awaiting

Warehouses by the shore

Stone-built beauty

Cask types for the 'extra matured'

The Mash Tun

Part of the Museum

'Wood makes the whisky'

The 'Cathedral'

The Culloden Bottle

[mallios]

Η πληρέστερη και ποιοτικότερη περιγραφή, δείγμα της αγάπης του Celtic για το Glenmorangie αλλά και το malt whisky γενικότερα.

Θέτει νέα στάνταρτ και νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο να γράψει κάποιος κάτι ανώτερο...αλλά και πρόκληση συνάμα.

Congrats mate!

[Theo]

Congrats Celt. Μπράβο. Σίγουρα δε μένεις στην περιοχή;

[cheese]

Θεωρώ τα Glenmorangie από τα πλέον ευκολόπιοτα malt σε σημείο που καταντάει επικίνδυνο να μένεις μόνος με ένα τέτοιο μπουκάλι (μου έχει χαρίσει ένα αξέχαστο hangover, κάποτε!!)

Πολύ καλή η παρουσίαση many Respects !

[giorgos]

RESPECT .-

[Guest]

Η καλύτερη μέχρι τώρα.

[Wisdom]

Τώρα τι να πω για αυτήν την παρουσίαση...

Το μόνο αρνητικό που μπορώ να βρω για να στενοχωρήσω τον Κέλτη είναι ότι θα ζηλεύει το Springbank!

[James]

Μια εξαιρετική παρουσίαση για ένα αποστακτήριο,

που για αρκετους από εμας ήταν η αιτία να ασχοληθούμε με το malt whisky.

[ALEKOS]

Για να πω την αλήθεια, δεν βρήκα το χρόνο να διαβάσω, αυτήν την παρουσίαση.

Δεν θέλω να είναι επιφανειακή ανάγνωση αλλά, να εμβαθύνω και να σεβαστώ παράλληλα τον χρόνο, τον κόπο και την συγγραφική ικανότητα του Celtic!

ΜΠΡΑΒΟ , Σ΄ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΦΙΛΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΨΟΓΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΟΥ!

(Μήπως να αρθρογραφούσες και πουθενά αλλού

[Celtic]

(Μήπως να αρθρογραφούσες και πουθενά αλλού

το Playwhisky δεν έχει βγει....ακόμη !

Μου πήρε αρκετό χρόνο είναι η αλήθεια, ήθελα όμως να βγει όσο καλύτερο γινόταν και το Glenmorangie είχε πολύ "ψωμί" όπως διαπίστωσα στην πορεία της αναζήτησης. Οι πηγές ήταν ανεξάντλητες πραγματικά (περιοδικά, εφημερίδες, βιβλία, sites, blogs) και πολλές φορές χρειάστηκε να κρίνω με βάση τη φερεγγυότητα του συγγραφέα κάθε σχετικού άρθρου και να κάνω διασταυρώσεις για να διαπιστώσω την αλήθεια σε κάποια πράγματα που οι απόψεις-αναφορές ήταν αντικρουόμενες.

Σας ευχαριστώ όλους, τα καλά σας λόγια είναι η απόλυτη ικανοποίηση. Ευχαριστώ και τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου που λόγω της πολύχρονης ενασχόλησης μου με το αφιέρωμα το τελευταίο δίμηνο με στερήθηκαν κάποιες φορές.

Μακάρι, όπως εγραψε κι ο Mallios, αυτό να είναι το καλύτερο αφιέρωμα μέχρι το επόμενο που θα το ξεπεράσει. Άλλωστε διαπίστωσα οτι ακόμα μας λείπουν πολλά αποστακτήρια που αξίζουν αφιερώματος στο φόρουμ.

[ALEKOS]

Για να πω την αλήθεια, δεν βρήκα το χρόνο να διαβάσω, αυτήν την παρουσίαση.

Tελικά κατάφερα απόψε και το........... απόλαυσα!!

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ & ΜΠΡΑΒΟ !!!

[Celtic]

perfect timing

Στο site του Heathrow τρέχει διαγωνισμός για ένα σπέσιαλ Whisky Weekend στο Glenmorangie House τον Νοέμβριο του 2011 !!

Mόνο όσοι είστε κάτοικοι UK (όπως UB, Silveris) δείτε ΕΔΩ

Καλή επιτυχία παιδιά.

[sir mihas]

Μολις σημερα αξιωθηκα να το διαβασω. Εργωδης προσπαθεια,με επενδυση πολυτιμου προσωπικου χρονου και ατοφιο μερακι.Ομορφες εικονες,αναλαφροι πλατειασμοι,εμπεριστατωμενη γραφη με "μαλλιαρες" νοτες και ουσιαστικες ιστορικες αναφορες. Αριστη δουλεια.

[Uisge-Beatha]

Μόλις τελειωσα την ανάγνωση μια πολύ καλή δουλειά με πραγματικό μεράκι και αγάπη

ο πρώτος ερωτας δεν ξεχνιέται όση τύρφη και αν καπνίσεις...

Τρεις μονο παρατηρήσεις, σχετικά με το ότι χρησιμοποιούν αποκλειστικά Σκοτσέζικο κριθάρι (με όλο και πιο ακριβές τιμές και περισσότερες ανάγκες για malt κάθε χρόνο είμαι λίγο επιφυλακτικός) επίσης αν θυμάμαι καλά έχουν και το Martin's Blend

και στις εμφιαλώσεις για συλλέκτες να αναφέρω to Rioja finish που είχαν κάνει για το Sainsbury's supermarket (τρίο με bourbon και charred oak casks) και ήταν το καλύτερ κόκκινο (ξηρό) κράσο finish που έχω δοκιμάσει.

[Celtic]

Τρεις μονο παρατηρήσεις, σχετικά με το ότι χρησιμοποιούν αποκλειστικά Σκοτσέζικο κριθάρι (με όλο και πιο ακριβές τιμές και περισσότερες ανάγκες για malt κάθε χρόνο είμαι λίγο επιφυλακτικός) επίσης αν θυμάμαι καλά έχουν και το Martin's Blend

Για το κριθάρι έτσι λέει το ίδιο το επίσημο website της εταιρίας, ίσως να κάνανε κάποιες καλές συμφωνίες μακράς διάρκειας σε καλές τιμές.

Για το Martin's blend μάλλον έχεις δίκιο αφού στη σελίδα της SWA αναφέρει ως brands της Glenmorangie και τα James Martin's 12yo & 20 yo, δεν βλέπω όμως το απλό James Martin's V.V.O. ούτε το Highland Queen, τι να πω....

[Uisge-Beatha]

Για το κριθάρι έτσι λέει το ίδιο το επίσημο website της εταιρίας, ίσως να κάνανε κάποιες καλές συμφωνίες μακράς διάρκειας σε καλές τιμές.

Για το Martin's blend μάλλον έχεις δίκιο αφού στη σελίδα της SWA αναφέρει ως brands της Glenmorangie και τα James Martin's 12yo & 20 yo, δεν βλέπω όμως το απλό James Martin's V.V.O. ούτε το Highland Queen, τι να πω....

Έχεις δίκιο σχετικά με το κριθάρι (το βρήκα θαμμένο στο site τους) Το V.V.Ο νομίζω ότι το σταματήσανε (στροφή στα premium?) όσο για το Highland Queen πωλήθηκε το 2008 όταν ξεφορτώθηκαν και το Glen Morey (στην La Martiniquaise)στην The HIGHLAND QUEEN Scotch Whisky Company http://www.highlandqueen.com/scotch-whisky/en/welcome.html αν και δεν μπόρεσα να βρω πληροφορίες (έχω μια υποψία ότι einai η La Martiniquaise μια που το Highland Queen είχε σαν βασικό του στοιχειο το Glen Morey)

[DMTK]

Εστω και ετεροχρονισμένα, οφείλω να ομολογήσω ότι η παρουσίαση του @Celtic είναι πραγματικά ένα λογοτεχνικό εγχειρίδιο που το αποστακτήριο θα πρέπει να το σκεφτεί σοβαρά, να το μεταφράσει και να το εκδόσει για τουριστικούς λόγους Επίσης με προιδεάζει για το τι να περιμένω για τα Highland Park και Balblair που αναμένουμε εναγωνίως 

Προσθέτω κι εγώ ενα μικρό φωτορεπορτάζ απο το συγκεκριμένο αποστακτήριο:

https://www.thespiritsbusiness.com/2017/08/tour-glenmorangie-distillery-in-pictures-with-dr-bill-lumsden/

[DMTK]

Glenmorangie to celebrate 175th anniversary with plans for expansion

https://foodanddrink.scotsman.com/drink/glenmorangie-to-celebrate-175th-anniversary-with-plans-for-expansion/

[DMTK]

κι αυτό: GLENMORANGIE: 175 YEARS OF WHISKY MAKING

https://scotchwhisky.com/magazine/features/20421/glenmorangie-175-years-of-whisky-making/

πάει ΕΔΩ, ε @Celtic?

[ioannis]

Εντάξει μετά από αυτή την παρουσίαση με τι μούτρα να γράψω για άλλο αποστακτήριο..τη διάβασα πριν κάποιες μέρες κι ακόμη να βρώ κουράγιο να γράψω για wild turkey distillery (έτοιμο το υλικό)...να βρω κουράγιο και θα γράψω..Συγχαρητήρια.

[DMTK]

2 minutes ago, ioannis said:

Εντάξει μετά από αυτή την παρουσίαση με τι μούτρα να γράψω για άλλο αποστακτήριο..τη διάβασα πριν κάποιες μέρες κι ακόμη να βρώ κουράγιο να γράψω για wild turkey distillery (έτοιμο το υλικό)...να βρω κουράγιο και θα γράψω..Συγχαρητήρια.

Αυτό είναι διδακτορική διατριβή. Ο Κέλτης είχε κρυφτεί για ένα μήνα μέσα σε ένα άμβυκα και έμαθε απο μέσα όλα τα μυστικά. Παραλίγο να τον αποστάξουν κάποια στιγμή, αλλά γλίτωσε...

[ioannis]

2 minutes ago, DMTK said:

Αυτό είναι διδακτορική διατριβή. Ο Κέλτης είχε κρυφτεί για ένα μήνα μέσα σε ένα άμβυκα και έμαθε απο μέσα όλα τα μυστικά. Παραλίγο να τον αποστάξουν κάποια στιγμή, αλλά γλίτωσε...

Εντελώς!!!......